ADHD+ khác ADHD thế nào? Cách nhận biết và kiểm tra sớm
- Mai Trần
- Aug 31
- 8 min read
Nhiều người khi tìm hiểu về sức khỏe tâm lý thường đặt câu hỏi “ADHD là gì?” và băn khoăn liệu mình hoặc con trẻ có những dấu hiệu liên quan đến rối loạn này. Thực tế, bên cạnh khái niệm ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) vốn quen thuộc, hiện nay giới chuyên môn còn đề cập đến một khái niệm mở rộng hơn là ADHD+. Đây không chỉ là sự khó khăn trong khả năng tập trung hay kiểm soát hành vi, mà còn liên quan đến những yếu tố cảm xúc và xã hội phức tạp hơn.
Việc nhận biết sớm và thực hiện kiểm tra ADHD đóng vai trò quan trọng, bởi chẩn đoán chính xác sẽ giúp người bệnh được can thiệp kịp thời, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, Văn phòng Tư vấn và Trị liệu Tâm lý Hồng Thu sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về ADHD+, các dấu hiệu đặc trưng và phương pháp chẩn đoán đang được áp dụng hiện nay.
ADHD là gì? Nền tảng để hiểu ADHD+
ADHD là gì? ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder – Rối loạn tăng động giảm chú ý) là một rối loạn phát triển thần kinh thường gặp, đặc trưng bởi tình trạng khó duy trì sự tập trung, dễ xao nhãng và hành vi bồn chồn, tăng động. ADHD thường xuất hiện từ thời thơ ấu và có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành, ảnh hưởng đến việc học tập, công việc cũng như các mối quan hệ xã hội.
Trong nhiều năm qua, ADHD được xem như một rối loạn hành vi và sự chú ý. Tuy nhiên, các nghiên cứu mới cho thấy người có ADHD còn gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc, khả năng tương tác xã hội và duy trì các mối quan hệ bền vững. Chính vì vậy, khái niệm ADHD+ đã được đưa ra để phản ánh toàn diện hơn: không chỉ tập trung vào triệu chứng tăng động hay giảm chú ý, mà còn bao gồm những khía cạnh cảm xúc và xã hội đi kèm.
Hiểu đúng về ADHD là bước nền quan trọng để tiếp cận ADHD+, từ đó giúp việc nhận diện và chẩn đoán trở nên chính xác, phù hợp với từng cá nhân hơn.
ADHD+: Ý nghĩa và sự khác biệt so với ADHD
ADHD+ là gì?
ADHD+ được hiểu là một khái niệm mở rộng từ ADHD truyền thống. Nếu như ADHD tập trung chủ yếu vào hai nhóm triệu chứng chính: giảm chú ý và tăng động thì ADHD+ phản ánh đầy đủ hơn những khó khăn mà người bệnh gặp phải, bao gồm cả khía cạnh cảm xúc và xã hội.
Ý nghĩa của dấu “+”
Dấu cộng nhấn mạnh rằng ADHD không chỉ giới hạn trong hành vi hoặc khả năng tập trung, mà còn liên quan đến:
Khó kiểm soát cảm xúc: dễ bộc lộ sự nóng nảy, lo âu hoặc buồn bã.
Hạn chế trong giao tiếp xã hội: gặp khó khăn trong việc duy trì mối quan hệ, dễ cảm thấy bị cô lập.
Ảnh hưởng toàn diện đến chất lượng sống: từ học tập, công việc đến đời sống gia đình.
Sự khác biệt so với ADHD:
ADHD: tập trung vào hành vi tăng động và sự thiếu tập trung.
ADHD+: bổ sung góc nhìn rộng hơn, cho thấy ảnh hưởng đến cảm xúc, xã hội và tâm lý lâu dài.
Việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp phụ huynh, người trưởng thành hoặc chuyên gia dễ dàng nhận diện tình trạng hơn, từ đó lựa chọn phương pháp chẩn đoán và hỗ trợ phù hợp.
Dấu hiệu thường gặp của ADHD+
Người có ADHD+ thường thể hiện những đặc điểm phức tạp hơn so với ADHD truyền thống. Các dấu hiệu có thể chia thành ba nhóm chính:
Triệu chứng về sự chú ý
Khó tập trung vào một công việc trong thời gian dài.
Dễ bị phân tâm bởi âm thanh, hoạt động xung quanh.
Thường xuyên quên lịch hẹn, đồ vật, hoặc chi tiết quan trọng.
Triệu chứng về hành vi và tăng động
Luôn trong trạng thái bồn chồn, khó ngồi yên.
Hay cắt ngang khi người khác đang nói, khó chờ đến lượt.
Nói nhiều, có xu hướng hành động bốc đồng.
Triệu chứng về cảm xúc – xã hội (đặc trưng của ADHD+)
Khó kiểm soát cảm xúc, dễ cáu gắt hoặc buồn bã.
Thường xuyên lo âu, căng thẳng khi tham gia hoạt động nhóm.
Gặp khó khăn trong việc xây dựng và duy trì mối quan hệ xã hội.
Các dấu hiệu này có thể xuất hiện ở mức độ khác nhau giữa từng người. Ở trẻ em, ADHD+ thường biểu hiện rõ qua hành vi hiếu động và khó tập trung trong học tập; trong khi ở người lớn, khó khăn chủ yếu nằm ở khả năng quản lý công việc, cảm xúc và các mối quan hệ.
Tại sao cần nhận biết và kiểm tra ADHD sớm?
Việc phát hiện và kiểm tra ADHD từ sớm có ý nghĩa quan trọng đối với cả trẻ em lẫn người trưởng thành. Nếu không được nhận biết kịp thời, ADHD+ có thể dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực:
Trong học tập và công việc: khó tập trung, dễ bị tụt lại so với bạn bè hoặc đồng nghiệp.
Trong mối quan hệ xã hội: dễ xảy ra xung đột do hành vi bốc đồng, khó kiểm soát cảm xúc.
Trong sức khỏe tinh thần: nguy cơ cao mắc lo âu, trầm cảm hoặc rối loạn cảm xúc đi kèm.
Ngược lại, việc tiến hành kiểm tra ADHD/ADHD+ sớm mang lại nhiều lợi ích:
Xác định chính xác tình trạng và mức độ biểu hiện.
Từ đó, chuyên gia có thể xây dựng kế hoạch can thiệp, trị liệu hoặc hỗ trợ học tập phù hợp.
Giúp người bệnh và gia đình hiểu rõ hơn về ADHD+, tránh nhầm lẫn với các vấn đề tâm lý khác.
Nhận biết và kiểm tra ADHD không chỉ là bước khởi đầu trong quá trình chẩn đoán, mà còn là nền tảng quan trọng để người bệnh có cơ hội cải thiện chất lượng cuộc sống một cách toàn diện.
Phương pháp chẩn đoán ADHD+ chính xác
Để chẩn đoán ADHD+ một cách chính xác, cần có sự kết hợp nhiều phương pháp đánh giá thay vì chỉ dựa trên quan sát hành vi. Các bước phổ biến bao gồm:
Khám lâm sàng tâm lý – tâm thần
Bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý tiến hành trao đổi, đặt câu hỏi và quan sát biểu hiện của người bệnh trong nhiều tình huống khác nhau.
Sử dụng thang đo và bài test tiêu chuẩn (kiểm tra ADHD)
Các công cụ đánh giá như Conners, Vanderbilt hoặc DSM-5 được sử dụng để xác định mức độ tập trung, hành vi tăng động và khả năng kiểm soát cảm xúc. Đây là bước quan trọng giúp sàng lọc chính xác trước khi đưa ra chẩn đoán cuối cùng.
Đánh giá toàn diện từ nhiều nguồn
Ngoài việc trực tiếp kiểm tra ADHD, bác sĩ còn thu thập thông tin từ gia đình, giáo viên (đối với trẻ em), đồng nghiệp (đối với người lớn), cũng như xem xét tiền sử sức khỏe và các yếu tố môi trường.
Lưu ý: chỉ có chuyên gia tâm lý – tâm thần mới đủ chuyên môn để đưa ra chẩn đoán chính thức về ADHD+. Các bài kiểm tra ADHD trực tuyến có thể hỗ trợ bước đầu, nhưng không thể thay thế kết quả lâm sàng.
Nên làm gì khi nghi ngờ ADHD+?
Khi nhận thấy bản thân hoặc người thân có những dấu hiệu gợi ý ADHD+, việc chủ động tìm hiểu và hành động đúng cách sẽ giúp quá trình chẩn đoán, can thiệp trở nên hiệu quả hơn. Một số bước bạn có thể thực hiện:
Ghi lại biểu hiện hằng ngày: theo dõi các hành vi như khó tập trung, bồn chồn, thay đổi cảm xúc nhanh… để cung cấp thông tin chi tiết cho bác sĩ.
Tham khảo bài kiểm tra ADHD trực tuyến: đây là công cụ hữu ích để tự đánh giá bước đầu, tuy nhiên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế được kết luận y khoa.
Liên hệ chuyên gia tâm lý – tâm thần: nếu các dấu hiệu kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống, việc thăm khám tại cơ sở chuyên môn sẽ giúp có được chẩn đoán chính xác và phác đồ hỗ trợ phù hợp.
Chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ sớm không chỉ giúp giảm bớt lo lắng cho gia đình, mà còn mở ra cơ hội can thiệp hiệu quả, giúp người có ADHD+ hòa nhập và phát triển tốt hơn.
Hỗ trợ chẩn đoán và trị liệu ADHD+ tại Phòng khám Hồng Thu
Tại Trị liệu Tâm lý Hồng Thu, chúng tôi cung cấp dịch vụ khám, đánh giá và kiểm tra ADHD theo quy trình chuẩn quốc tế. Khách hàng sẽ được:
Đánh giá toàn diện bởi đội ngũ chuyên gia tâm lý – tâm thần giàu kinh nghiệm.
Ứng dụng thang đo và bài test khoa học để đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác.
Cá nhân hóa phác đồ trị liệu: kết hợp trị liệu tâm lý, hỗ trợ dược lý (nếu cần) và tư vấn cho gia đình.
Bảo mật tuyệt đối thông tin để người bệnh và gia đình yên tâm.
Đặc biệt, phòng khám được dẫn dắt bởi TS.BS Trần Thị Hồng Thu - chuyên gia có hơn 35 năm kinh nghiệm trong thăm khám và điều trị các rối loạn phát triển thần kinh, trong đó có ADHD/ADHD+. Sự kết hợp giữa chuyên môn sâu rộng và mô hình trị liệu tích hợp giúp mang lại cho người bệnh giải pháp hiệu quả và an toàn.
Nếu bạn hoặc người thân đang nghi ngờ có dấu hiệu ADHD+, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ sớm
Kết luận
ADHD+ là khái niệm mở rộng từ ADHD truyền thống, không chỉ gói gọn trong triệu chứng tăng động hay giảm chú ý, mà còn phản ánh những khó khăn về cảm xúc và xã hội. Việc hiểu rõ ADHD là gì, nắm được dấu hiệu đặc trưng và thực hiện kiểm tra ADHD sớm sẽ giúp quá trình chẩn đoán và can thiệp trở nên chính xác, hiệu quả hơn.
Câu hỏi thường gặp về ADHD và ADHD+
ADHD là gì?
ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) là rối loạn phát triển thần kinh, đặc trưng bởi tình trạng khó tập trung, dễ xao nhãng và hành vi bồn chồn, tăng động. Đây là nền tảng để hiểu sâu hơn về khái niệm ADHD+.
ADHD+ là gì
ADHD+ mở rộng từ ADHD truyền thống. Ngoài các triệu chứng về chú ý và tăng động, ADHD+ còn bao gồm những khó khăn về cảm xúc, lo âu và khả năng hòa nhập xã hội.
Làm thế nào để kiểm tra ADHD?
Có thể bắt đầu bằng các bài kiểm tra ADHD trực tuyến để tự đánh giá sơ bộ. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác, cần thăm khám tại cơ sở chuyên môn và làm test chuẩn quốc tế dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Văn phòng trị liệu tâm lý Hồng Thu có hỗ trợ chẩn đoán ADHD+ không?
Có. Văn phòng Trị liệu Tâm lý Hồng Thu, dưới sự dẫn dắt của TS.BS Trần Thị Hồng Thu (35+ năm kinh nghiệm), cung cấp dịch vụ đánh giá, chẩn đoán và trị liệu ADHD/ADHD+ theo chuẩn quốc tế, kết hợp trị liệu tâm lý - dược lý - hỗ trợ gia đình.
