Buồn Ngủ Nhưng Không Ngủ Được: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu và Cách Khắc Phục

Bạn mệt mỏi, mắt díp lại, nhưng khi nằm xuống thì lại tỉnh táo như vừa được “nạp pin”? Hiện tượng buồn ngủ nhưng không ngủ được đang trở nên phổ biến, đặc biệt ở người trẻ tuổi. Dù thoạt nhìn có vẻ chỉ là mệt mỏi nhất thời, nếu kéo dài, đây có thể là dấu hiệu của mất ngủ về đêm hoặc các rối loạn giấc ngủ khác, cần được nhận diện và can thiệp sớm.

Nguyên Nhân Phổ Biến Khiến Buồn Ngủ Nhưng Không Ngủ Được

1. Căng thẳng và suy nghĩ quá mức

Áp lực công việc, học tập, tài chính hoặc mối quan hệ khiến tâm trí không thể “tắt máy”. Dù cơ thể đã mệt, não bộ vẫn hoạt động liên tục, tiết ra nhiều cortisol – hormone căng thẳng – làm ức chế melatonin. Kết quả là bạn khó ngủ ban đêm, dễ trằn trọc và ngủ nông.

2. Rối loạn nhịp sinh học

Thói quen ngủ muộn, ngủ nướng hoặc thay đổi giờ giấc liên tục khiến đồng hồ sinh học bị xáo trộn. Cơ thể không còn nhận biết rõ thời điểm nghỉ ngơi, dẫn đến tỉnh táo vào ban đêm và mệt mỏi ban ngày. Đây là nguyên nhân phổ biến ở giới trẻ và dân văn phòng.

3. Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử

Sử dụng điện thoại, máy tính hoặc xem TV trước giờ ngủ khiến mắt tiếp xúc với ánh sáng xanh, đánh lừa não rằng vẫn còn ban ngày. Điều này làm giảm tới 50% melatonin – hormone giúp dễ ngủ – khiến bạn dù mỏi mắt vẫn khó chìm vào giấc ngủ sâu.

4. Thói quen sinh hoạt và ăn uống thiếu lành mạnh

Uống cà phê hoặc trà đặc vào buổi tối, ăn quá no trước khi ngủ, ít vận động ban ngày hoặc ngủ trưa quá dài đều làm giấc ngủ đêm bị chập chờn. Lâu dần, cơ thể hình thành phản xạ buồn ngủ nhưng không ngủ được lặp lại mỗi tối.

Hậu Quả Của Tình Trạng Buồn Ngủ Nhưng Không Ngủ Được

1. Suy giảm hiệu suất và trí nhớ

Thiếu ngủ khiến não bộ hoạt động kém linh hoạt, giảm khả năng tập trung và xử lý thông tin. Các nghiên cứu chỉ ra rằng sau vài đêm ngủ kém, phản xạ chậm hơn tới 30% và khả năng ghi nhớ giảm đáng kể. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả học tập, công việc và cả sự an toàn khi lái xe hay vận hành máy móc.

2. Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần

Buồn ngủ nhưng không ngủ được thường đi kèm tâm trạng thất thường, dễ cáu gắt và giảm hứng thú với các hoạt động thường ngày. Nếu kéo dài, nguy cơ rơi vào lo âu, trầm cảm hoặc rối loạn cảm xúc tăng cao. Đây là nguyên nhân khiến nhiều người mất dần sự cân bằng trong cuộc sống, khó duy trì các mối quan hệ xã hội.

3. Gây rối loạn sức khỏe thể chất

Ngủ không sâu hoặc mất ngủ về đêm kéo dài làm rối loạn hormone, gây suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường type 2 và rối loạn nội tiết. Ở phụ nữ, tình trạng này có thể làm rối loạn kinh nguyệt; ở nam giới, giảm testosterone và giảm năng lượng sống.

4. Hình thành vòng xoáy mệt mỏi – mất ngủ

Mất ngủ khiến cơ thể mệt mỏi, nhưng mệt mỏi lại làm tăng căng thẳng và áp lực tâm lý. Căng thẳng kích hoạt hệ thần kinh, khiến não khó thư giãn để ngủ. Vòng xoáy này ngày càng chặt, khiến việc ngủ ngon trở nên khó khăn ngay cả khi bạn đã cố gắng điều chỉnh lối sống.

5. Gia tăng nguy cơ tai nạn và sai sót

Ban ngày uể oải, buồn ngủ và mất tập trung có thể dẫn đến sai sót trong công việc, học tập và tăng nguy cơ tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động.

Khi tác hại đã ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày, đó là dấu hiệu bạn nên tìm đến chuyên gia để được đánh giá nguyên nhân và hỗ trợ điều trị kịp thời , tránh để tình trạng tiến triển thành rối loạn giấc ngủ mãn tính, gây khó khăn cho quá trình hồi phục.

Giải Pháp Cải Thiện Giấc Ngủ

1. Thiết lập nhịp sinh học ổn định

Giữ thói quen ngủ – thức cùng giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần, giúp cơ thể nhận biết thời điểm nghỉ ngơi. Trước khi ngủ, thực hiện các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc thiền 5–10 phút để báo hiệu cho não bộ chuẩn bị vào giấc.

2. Hạn chế ánh sáng xanh

Ngừng dùng điện thoại, máy tính ít nhất 60 phút trước khi ngủ để tránh ánh sáng xanh ức chế melatonin. Nếu phải dùng, bật chế độ lọc ánh sáng hoặc đeo kính lọc, kết hợp giảm đèn sáng trong phòng để não dễ chuyển sang trạng thái nghỉ.

3. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Tránh caffeine và rượu vào buổi tối vì gây khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Thay vào đó, ăn nhẹ các thực phẩm như sữa ấm, chuối hoặc hạt óc chó giàu tryptophan và magie giúp thư giãn cơ thể, hỗ trợ giấc ngủ.

4. Quản lý căng thẳng hiệu quả

Giảm áp lực tinh thần bằng đi bộ, yoga, hít thở sâu hoặc viết nhật ký. Tránh để công việc dồn vào buổi tối để tâm trí được thư giãn, giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ sâu và ngon hơn.

Khi Nào Nên Tìm Đến Chuyên Gia?

Bạn nên xem xét nghiêm túc nếu hiện tượng này kéo dài từ 2 tuần trở lên và kèm theo những dấu hiệu:

• Khó ngủ ban đêm hoặc giấc ngủ nông, dễ tỉnh giấc.

• Thức dậy nhiều lần trong đêm và khó ngủ lại.

• Ban ngày uể oải, mất tập trung, dễ cáu gắt.

• Cảm giác tâm trí “không thể dừng suy nghĩ”.

• Đã thử cải thiện thói quen nhưng tình trạng không khá hơn.

Những dấu hiệu này cho thấy bạn có thể đang gặp mất ngủ về đêm hoặc rối loạn giấc ngủ mãn tính, cần được đánh giá sớm để tránh biến chứng.

Đọc thêm: 7 dấu hiệu mất ngủ thường gặp

Giải pháp từ Văn phòng Tham vấn & Trị liệu Tâm lý Hồng Thu

Tại Hồng Thu, chúng tôi tiếp cận cá nhân hóa và kết hợp tâm lý trị liệu cùng y khoa khi cần:

• Đánh giá nguyên nhân gốc: Căng thẳng, rối loạn cảm xúc, sang chấn hoặc yếu tố nội tiết.

• Trị liệu cá nhân 1:1: Ổn định cảm xúc, giảm stress, tái thiết lập thói quen ngủ.

• Phối hợp bác sĩ tâm thần: Hỗ trợ dược lý an toàn nếu cần.

• Hình thức linh hoạt: Trực tiếp tại phòng tham vấn hoặc trị liệu online bảo mật.

Nếu bạn đang trải qua tình trạng buồn ngủ nhưng không ngủ được, đừng để nó kéo dài. Hãy đặt lịch hẹn hôm nay để được đồng hành, tìm ra giải pháp phù hợp và lấy lại giấc ngủ chất lượng.

Đặt lịch tại đây

Kết luận

Buồn ngủ nhưng không ngủ được không chỉ là cảm giác khó chịu vào ban đêm; nó có thể là dấu hiệu sớm của rối loạn giấc ngủ, ngủ không sâu hoặc mất ngủ mãn tính. Chủ động điều chỉnh thói quen, duy trì nhịp sinh học ổn định và tìm đến chuyên gia khi cần là chìa khóa để bạn lấy lại giấc ngủ trọn vẹn – nền tảng cho sức khỏe và chất lượng sống.